INFOdoradca+ Informacje o zawodach - Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Galwanizer 731602

• Galwanotechnik.
• Galwanizator.
• Pracownik galwanizerni.
• Pracownik zakładu galwanicznego.
• Operator procesów galwanicznych.

W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:

• 7316 Sign writers, decorative painters, engravers and etchers.

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

• Sekcja C – Przetwórstwo przemysłowe.

Notka metodologiczna

Opis informacji o zawodzie opracowano na podstawie:

• analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe), źródeł internetowych,
• wyników badań i analiz prowadzonych w projekcie PO KL (2011–2013) „Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez pracodawców”;
• analizy opisu zawodu galwanizer w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia.
• zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. spraw walidacji i jakości informacji o zawodach.

Autorzy i eksperci opiniujący

Zespół Ekspercki:

• Anna Gajewska-Midziałek – Instytut Mechaniki Precyzyjnej, Warszawa.
• Monika Jagiełło – PBS Sp. z o.o., Sopot.
• Magdalena Janusz – Galwanizer Sp. z o.o., Dzierżoniów.
• Agnieszka Skowrońska – PBS Sp. z o.o., Sopot.

Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:

• Małgorzata Domańska-Plichta – PBS Sp. z o.o. Sopot.
• Magdalena Jackman – PBS Sp. z o.o. Sopot.
• Ryszard Pieńkowski – PBS Sp. z o.o. Sopot.
• Sebastian Stefański – PBS Sp. z o.o. Sopot.
• Daria Świsulska – PBS Sp. z o.o. Sopot.
• Krzysztof Symela – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Ireneusz Woźniak – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.

Recenzenci:

• Mariusz Frankiewicz – Politechnika Wrocławska, Wrocław.
• Karolina Karpińska –Specjalna Szkoła Podstawowa nr 26 w Lublinie, Lublin.

Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:

• Zygmunt Fekner – Laboratorium Badawczym EKOBENZ Sp. z o.o., Lublin.
• Janusz Figurski – Centralna Komisja Egzaminacyjna, Warszawa.

Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2018 r.

Galwanizer w procesie galwanicznym nakłada powłoki metalowe ¹⁸ lub konwersyjne ¹⁷ na podłożach metalowych oraz niemetalowych w warunkach prądowych i bezprądowych dla celów dekoracyjnych, technologicznych i ochronnych.

Galwanizer jako pracownik wykwalifikowany, obrabia powierzchnię detali począwszy od jej przygotowania (np. polerowanie ¹⁶, odtłuszczanie ¹⁰, trawienie ²⁵), przez nakładanie powłok i operacje pomocnicze (np. płukanie), aż do jej wykończenia (np. pasywacja ¹³, uszczelnianie ²⁶, suszenie).

Galwanizer wytwarza powłoki z kąpieli galwanicznych ⁹, które są roztworami substancji chemicznych.

Opis pracy

Galwanizer jest zawodem o charakterze usługowym, którego zadaniem jest wytwarzanie powłok metalowych (np. cynkowych, niklowych, miedzianych, złotych, srebrnych) i konwersyjnych (np. fosforanowych) na podłożach metalowych (np. ze stali) oraz niemetalowych (np. z tworzywa sztucznego, ceramiki, szkła) w warunkach prądowych i bezprądowych.

Pracę charakteryzują stałe czynności, jednak ze względu na różnorodność pokrywanych powierzchni i osadzanych powłok należy je odpowiednio do nich dostosowywać. Wymaga to od galwanizera znajomości procesów technologicznych ¹⁹ i umiejętnego wykorzystania tej wiedzy w praktyce.

Praca wykonywana przez galwanizera może wiązać się z kontaktami z ludźmi – ich częstotliwość będzie zależna od wielkości firmy, w której pracownik jest zatrudniony.

Galwanizer może także prowadzić własną działalność gospodarczą ukierunkowaną na wytwarzanie konkretnych rodzajów powłok.

Sposoby wykonywania pracy

Pracownik w zawodzie galwanizer stosuje różne sposoby i metody wykonywania pracy, m.in.:

• przygotowuje miejsce pracy – m.in. zobowiązany jest do podłączenia niezbędnych urządzeń głównych i pomocniczych (filtry, pompy), a także innych mediów niezbędnych do właściwego wykonania procesu,
• określa fragmenty obrabianego detalu przeznaczone do pokrycia powłoką metalową oraz określa grubość nakładanej powłoki,
• w przypadku prowadzenia procesu w warunkach prądowych, umieszcza anody ¹ i katody ⁸ w kąpielach galwanicznych, ustawia napięcia i natężenia prądu płynącego pomiędzy elektrodami,
• kontroluje poziom kąpieli galwanicznej w wannach galwanicznych,
• zawiesza i zanurza detale przygotowane do pokrycia w odpowiednich kąpielach galwanicznych,
• kontroluje parametry procesów ¹² oraz koryguje i usuwa wady i odchylenia zgodnie z instrukcją technologiczną ⁷,
• rozładowuje wsad z wanien z zawieszek ²⁹ lub bębnów galwanizerskich ²,
• ocenia wizualnie obrabiane detale.

Ponadto galwanizer:

• sporządza i regeneruje kąpiele galwaniczne,
• czyści anody i worki anodowe ²⁸ wykorzystywane w procesach prowadzonych w warunkach prądowych,
• użytkuje, obsługuje i konserwuje urządzenia w galwanizerni,
• nadzoruje i dokumentuje przebieg procesu technologicznego,
• informuje przełożonego o odstępstwach w procesie technologicznym,
• utrzymuje porządek i czystość w galwanizerni,
• planuje i organizuje prace własne oraz zespołu, którym kieruje, zgodnie z obowiązującymi zasadami i przepisami BHP, ochrony ppoż. i ochrony środowiska.

Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2 i 3.3. Kompetencje zawodowe.

Warunki pracy

Miejscem pracy galwanizera jest hala (pomieszczenia), w której znajdują się niezbędne urządzenia do prowadzenia procesu galwanicznego oraz pomieszczenia dodatkowe (np. oczyszczalnia ścieków, magazyn odczynników, laboratorium badawcze). Pomieszczenia są klimatyzowane. Czynności wykonywane w pracy wymagają w dużej mierze poruszania się oraz stania.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.

Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy

Galwanizer w swojej pracy wykorzystuje:

• linie galwaniczne do ręcznego, półautomatycznego lub automatycznego sterowania, składające się z wielu wanien galwanicznych, urządzeń elektronicznych (prostowniki i sterowniki), bębnów galwanizerskich,
• urządzenia wentylacyjne do usuwania oparów z hali,
• urządzenia do dozowania chemikaliów,
• urządzenia do neutralizacji ścieków,
• urządzenia do przygotowywania powierzchni (tarcze polerskie ²⁴, szczotki obrotowe ²³, polerki mechaniczne ¹⁵ itd.),
• przyrządy do określenia właściwości powłok,
• przyrządy do mierzenia grubości powłok,
• urządzenia wagowe,
• sprzęt laboratoryjny do analizy składu i parametrów kąpieli galwanicznych,
• komputery.

Organizacja pracy

Galwanizer może pracować indywidualnie lub zespołowo. Osoby w tym zawodzie zwykle pracują w systemie jedno- , dwu- lub trzyzmianowym. Zakres, warunki techniczne i termin wykonania prac ustala pracownik nadzorujący pracę galwanizera.

Galwanizer podczas pracy wykonuje stale powtarzające się czynności. Różnorodność elementów i przedmiotów do galwanizowania, zróżnicowanie powierzchni oraz ilość materiałów do wykonywania powłok wymagają od galwanizera wiedzy i umiejętności w zakresie doboru właściwego procesu technologicznego. Z tego względu jego praca nie należy do monotonnych.

Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka

Galwanizer pracuje w warunkach szkodliwych dla zdrowia, ponieważ narażony jest na:

• działanie substancji chemicznych, które mogą powodować ostre i przewlekła zatrucia, w tym śmiertelne, oparzenia chemiczne, oparzenia termiczne, uczulenia, podrażnienia błon śluzowych, przewlekłe choroby układu oddechowego, choroby nowotworowe, choroby skóry,
• urazy oczu spowodowane rozpryskami cieczy, pyłami lub oparami,
• urazy w wyniku poślizgnięcia, potknięcia, upadku,
• urazy związane z obróbką mechaniczną (szlifowanie, polerowanie),
• uszkodzenie słuchu ze względu na hałas,
• porażenie prądem elektrycznym,
• ukłucia, przecięcia, przekłucia ostrymi narzędziami,
• uderzenia w wyniku spadających ciężkich przedmiotów z zawieszek i przenośników,
• poparzenie w wyniku wybuchu lub pożaru,
• przegrzanie organizmu,
• dolegliwości bólowe oraz urazy wynikające z przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego,
• stres psychiczny.

Wymagania psychofizyczne

Dla pracownika wykonującego zawód galwanizer ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

• ogólna wydolność fizyczna,
• sprawność narządu wzroku,
• sprawność układu kostno-stawowego,
• sprawność układu oddechowego;

w kategorii sprawności sensomotorycznych

• koordynacja wzrokowo-ruchowa,
• ostrość wzroku,
• rozróżnianie barw,
• zmysł równowagi,
• zręczność rąk i palców;

w kategorii sprawności i zdolności

• koncentracja i podzielność uwagi,
• uzdolnienia techniczne,
• zdolność do współpracy w zespole;

w kategorii cech osobowościowych

• dokładność,
• samodzielność,
• samokontrola,
• gotowość do współdziałania,
• wytrwałość, cierpliwość,
• zdolność do pracy w warunkach monotonnych.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.4. Kompetencje społeczne; 3.5. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

Galwanizer powinien być przede wszystkim sprawny fizycznie, silny, mieć dobry wzrok, odróżniać barwy i odcienie kolorów. Nie może mieć chorób układu oddechowego ani alergii.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Do podjęcia pracy w zawodzie galwanizer preferowane jest wykształcenie na poziomie branżowej szkoły II stopnia i technikum w zawodzie pokrewnym technik technologii chemicznej.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Do wykonywania zawodu galwanizera nie są konieczne żadne specjalne uprawnienia. Jednak pracodawcy najchętniej zatrudniają osoby legitymujące się:

• świadectwem ukończenia branżowej szkoły II stopnia lub technikum w zawodzie pokrewnym technik technologii chemicznej,
• świadectwem ukończenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych (dla dorosłych) z zakresu kwalifikacji: AU.08 Obsługa maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego, AU.56 Organizacja i kontrolowanie procesów technologicznych w przemyśle chemicznym, po zdaniu egzaminu organizowanego przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne,
• świadectwami ukończenia kursów umiejętności zawodowych z zakresu galwanotechniki i wybranych technologii galwanicznych,
• udokumentowanym doświadczeniem zawodowym w dziedzinie lakiernictwa oraz posiadające certyfikaty i świadectwa umiejętności zawodowych z zakresu galwanotechniki i wybranych technologii galwanicznych,
• certyfikatem ukończenia kursu z udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej i ratownictwa chemicznego, BHP, ppoż.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

Galwanizer ma możliwości rozwoju zawodowego poprzez:

• doskonalenie się poprzez realizację zadań związanych z pracą galwanizerni,
• kształcenie się w branżowych szkołach II-go stopnia oraz technikach, a następnie po zdaniu egzaminu maturalnego kontynuowanie nauki na uczelniach technicznych,
• doskonalenie i nabywanie nowych umiejętności uczestnicząc w różnych kursach, szkoleniach, konferencjach.

W wyniku nabywania doświadczenia oraz rozwoju kompetencji społecznych i kierowniczych galwanizer może awansować na stanowisko osoby bezpośrednio nadzorującej pracę innych galwanizerów.

Absolwenci wyższych uczelni technicznych na kierunkach np.: chemicznym, inżynierii materiałowej, mechanicznym, elektrycznym, mają szansę pracować na wyższych stanowiskach kierowniczych w galwanizerniach i innych zakładach chemicznych oraz mechanicznych.

Możliwości potwierdzania kompetencji

Obecnie w zawodzie galwanizer nie ma możliwości bezpośredniego potwierdzania kompetencji zawodowych w edukacji formalnej i pozaformalnej. Kandydaci do pracy w tym zawodzie mogą potwierdzić swoje kompetencje w zawodzie pokrewnym technik technologii chemicznej, w zakresie kwalifikacji:

• AU.08 Obsługa maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego,
• AU.56 Organizacja i kontrolowanie procesów technologicznych w przemyśle chemicznym.

Egzaminy potwierdzające kompetencje w tych zawodach organizowane są przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne, także w ramach kwalifikacyjnych kursów zawodowych (dla dorosłych) oraz eksternistycznie.

Więcej informacji można uzyskać w Bazie Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Osoba zatrudniona w zawodzie galwanizer może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:

Pracownik w zawodzie galwanizer wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:

• Z1 Przygotowywanie stanowiska pracy do procesu nakładania powłok metalowych i konwersyjnych.
• Z2 Sporządzanie kąpieli galwanicznych, regenerowanie i uzupełnianie składu chemicznego kąpieli.
• Z3 Przygotowywanie powierzchni detali do obróbki galwanicznej.
• Z4 Sterowanie, monitorowanie i dokumentowanie stanu urządzeń używanych w procesie galwanicznym.
• Z5 Ustawianie, monitorowanie i dokumentowanie parametrów procesu galwanicznego.
• Z6 Badanie i dokumentowanie jakości powłok metalowych i konwersyjnych.
• Z7 Oczyszczanie powstałych ścieków i monitorowanie parametrów wody odprowadzanej z galwanizerni.
• Z8 Konserwowanie urządzeń w galwanizerni.
• Z9 Transportowanie detali, substancji i preparatów chemicznych na stanowisko pracy.
• Z10 Zakładanie i zdejmowanie detali z oprzyrządowania technologicznego w liniach zawieszkowych i bębnowych ¹¹.

Kompetencja zawodowa Kz1: Pokrywanie detali powłokami metalowymi i konwersyjnymi obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z2, Z3, Z5, Z6, Z7, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz2: Obsługiwanie maszyn i urządzeń w galwanizerni obejmuje zestaw zadań zawodowych Z4, Z8, Z9, Z10, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Pracownik w zawodzie galwanizer powinien posiadać kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

• Ponoszenia odpowiedzialności za skutki podejmowanych działań w kwestii bezpieczeństwa i zdrowia ludzi oraz za powierzone maszyny i narzędzia, wykorzystywane na stanowisku pracy.
• Ponoszenia odpowiedzialności za nakładanie powłok galwanicznych na powierzonych detalach.
• Ponoszenia odpowiedzialności za konserwowanie maszyn i urządzeń zainstalowanych w galwanizerni.
• Oceniania swoich działań i ich skutków w pracy samodzielnej, jak i zespołowej.
• Rozwijania, aktualizowania i podwyższania swoich kompetencji osobistych i zawodowych.
• Kierowania się zasadami zgodnymi z etyką zawodową i obowiązującymi przepisami.
• Dokonywania oceny zagrożeń zdrowia oraz życia i podejmowania działań adekwatnych do sytuacji.

Pracownik powinien mieć zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu galwanizer.

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu galwanizer

Uwaga:

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie galwanizer nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisów kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:

• Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
• Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Galwanizer może pracować:

• na wydziałach galwanicznych w zakładach przemysłu elektromaszynowego: metalowego, środków transportu lub elektrotechnicznego,
• w specjalistycznych zakładach galwanicznych,
• w zakładach jubilerskich,
• w zakładach elektronicznych.

Obecnie w niektórych województwach wzrasta zapotrzebowanie na pracowników wykonujących zawody związane z przetwórstwem metalu. Rozwój nowych technologii wiąże się z mechanizacją i automatyzacją produkcji oraz z zastosowaniem nowoczesnych technik kontroli parametrów procesowych i metod analitycznych, co daje szanse na znalezienie zatrudnienia średniemu personelowi branży chemicznej.

Kształcenie

Obecnie (2018 r.) do podjęcia pracy w zawodzie galwanizer preferowane jest wykształcenie na poziomie branżowej szkoły II stopnia lub technikum w zawodzie pokrewnym technik technologii chemicznej.

Dla dorosłych organizowane są kwalifikacyjne kursy zawodowe z zakresu kwalifikacji: AU.08 Obsługa maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego, AU.56 Organizacja i kontrolowanie procesów technologicznych w przemyśle chemicznym, które kończą się egzaminem organizowanym przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne.

Kwalifikacyjne kursy zawodowe (dla dorosłych) organizowane są przez:

• publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe,
• niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe,
• publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego,
• instytucje rynku pracy prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową,
• podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy Prawo przedsiębiorców.

Kwalifikacje wyodrębnione w zawodach szkolnictwa zawodowego potwierdzają Okręgowe Komisje Egzaminacyjne, również w trybie eksternistycznym.

Szkolenie

W zawodzie galwanizer istnieje możliwość poszerzenia wiedzy poprzez uczestnictwo w darmowych oraz płatnych szkoleniach branżowych.

Organizatorami szkoleń mogą być:

• zakłady pracy,
• ośrodki szkoleniowe,
• stowarzyszenia, organizacje branżowe,
• producenci i dostawcy urządzeń technologicznych oraz odczynników chemicznych.

Przykładowa tematyka szkoleń dotyczy:

• technik nanoszenia różnych powłok metalicznych,
• technologii procesów galwanicznych,
• obsługi maszyn i urządzeń galwanizerskich,
• środków chemicznych stosowanych w procesach galwanizerskich,
• bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w galwanizerni.

Organizatorzy kursów i szkoleń poświadczają uzyskane przez uczestników kompetencje stosownymi certyfikatami/zaświadczeniami.

Wynagrodzenie (2018 r.) w zawodzie galwanizer jest zróżnicowane i wynosi najczęściej od 2100 zł do 5000 zł brutto miesięcznie.

Na wysokość zarobków mają wpływ m.in. czynniki takie, jak:

• wielkość firmy,
• kapitał firmy,
• doświadczenie zawodowe,
• staż pracy,
• wykształcenie,
• region zatrudnienia.

W zawodzie galwanizer możliwe jest zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami. Warunkiem niezbędnym jest identyfikacja indywidualnych barier i dostosowanie technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy do potrzeb zatrudnienia osób:

• z zaburzeniami słuchu – słabo słyszących, głuchych i głuchoniemych (03-L), pod warunkiem zapewnienia im odpowiedniej pomocy technicznej oraz właściwego przygotowania środowiska i stanowiska pracy np. pod kątem możliwości percepcji sygnałów alarmowych,
• z dysfunkcją narządu wzroku (04-O), jeśli posiadana wada jest skorygowana odpowiednimi szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi, które zapewnią ostrość widzenia,
• cierpiących na choroby układu pokarmowego (08-T), pod warunkiem dostosowania wyposażenia w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych,
• z chorobami układu moczowo-płciowego (09-M), pod warunkiem dostosowania wyposażenia w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych,
• z innymi schorzeniami, takimi jak: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego (11-I).