INFOdoradca+ Informacje o zawodach - Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Specjalista do spraw public relations 243203

• Specjalista do spraw PR.
• Rzecznik prasowy.
• Specjalista do spraw współpracy z mediami.
• Specjalista do spraw komunikacji.
• Specjalista do spraw komunikacji marketingowej.
• Specjalista do spraw wizerunku rynkowego.
• Specjalista do spraw media relations.
• Specjalista do spraw polityki informacyjnej.

W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:

• 2432 Public relations professionals.

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

• Sekcja M – Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna.

Notka metodologiczna

Opis informacji o zawodzie opracowano na podstawie:

• analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe), źródeł internetowych oraz wyników badań i analiz prowadzonych w projekcie PO KL (2011–2013) „Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez pracodawców”,
• analizy opisu zawodu zamieszczonego w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia,
• zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. walidacji i jakości informacji o zawodach.

Autorzy i eksperci opiniujący

Zespół Ekspercki:

• Grzegorz Okoński – Polska Press Sp. z o.o. Oddział w Poznaniu, Poznań.
• Łukasz Wójcik – Fabryka Studio Łukasz Wójcik, Radom.
• Małgorzata Szpilska – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.

Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:

• Krzysztof Symela – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Ireneusz Woźniak – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Tomasz Kupidura – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.

Recenzenci:

• Andrzej Adamczyk – Fundacja EDUSA, Warszawa.
• Magdalena Mrozkowiak – Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa.

Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:

• Mirosław Górczyński – Forum Związków Zawodowych, Branża Nauki i Oświaty, Warszawa.
• Maciej Wysocki – Total Copywriting, Serwis branżowy dla Pracodawców i Pracowników, Gdynia.

Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2018 r.

Specjalista do spraw public relations ⁹ kreuje spójny i korzystny wizerunek ¹⁰ organizacji, marki lub osoby publicznej.

Opis pracy

Celem pracy specjalisty do spraw public relations jest budowanie dobrych i trwałych relacji z otoczeniem zewnętrznym, tj. z mediami, władzami lokalnymi oraz wewnątrz organizacji między pracownikami, zarządem firmy. Zapobiega sytuacjom niekorzystnym dla wizerunku oraz rynkowej i społecznej pozycji organizacji, marki lub osoby publicznej. Do jego zadań należy monitorowanie mediów, analiza danych i opinii pod kątem szans lub zagrożeń dla organizacji. W sytuacji kryzysowej podejmuje działania mające na celu utrzymanie lub odbudowanie dobrego wizerunku.

Sposoby wykonywania pracy

Specjalista do spraw public relations wykonuje pracę polegającą na:

• planowaniu działań z zakresu media relations ⁷,
• prowadzeniu profili w mediach społecznościowych ⁸,
• prowadzeniu współpracy z agencjami kreatywnymi ¹ i domami mediowymi ³,
• prowadzeniu współpracy z działem sprzedaży w zakresie wszelkich aktywności marketingowych mających na celu pozyskanie klienta,
• przygotowywaniu komunikatów prasowych oraz komunikacji wewnętrznej,
• tworzeniu i aktualizowaniu baz danych mediów i klientów firmy,
• budowaniu i utrzymywaniu stałych relacji z dziennikarzami, władzami lokalnymi,
• analizowaniu danych i opinii pod kątem szans lub zagrożeń dla organizacji,
• przygotowywaniu materiałów promocyjno-komunikacyjnych,
• organizowaniu konferencji prasowych i innych wydarzeń (eventów ⁴) prezentujących organizację, markę lub osobę,
• organizowaniu wydarzeń dla klientów oraz pracowników,
• doradzaniu kierownictwu w zakresie strategii rozwoju firmy.

Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2. i 3.3. Kompetencje zawodowe.

Warunki pracy

Miejscem pracy specjalisty do spraw public relations są najczęściej pomieszczenia biurowe. Może również pracować w terenie, reprezentując osobę, organizację, markę na targach, konferencjach prasowych ⁶, imprezach masowych.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.

Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy

Specjalista do spraw public relations w pracy wykorzystuje:

• komputer z dostępem do internetu,
• telefon komórkowy (smartfon),
• tablet,
• aparat fotograficzny,
• kamerę wideo,
• drukarkę,
• mikrofon,
• słuchawki,
• skaner,
• faks.

Specjalista do spraw public relations obsługuje portale społecznościowe, komunikatory internetowe i pocztę elektroniczną. Korzysta z pakietu programów biurowych, w szczególności do edycji tekstów.

Organizacja pracy

Praca specjalisty do spraw public relations wykonywana jest zwykle w systemie jednozmianowym. Ze względu na kreatywny charakter pracy, czas pracy jest zmienny i może obejmować również dni wolne od pracy oraz godziny nocne. Specjalista do spraw public relations pracuje najczęściej sam lub w niewielkim zespole. Może też wykonywać wolny zawód (freelancer ⁵), realizując projekty na zlecenie. Jego praca wymaga częstych kontaktów z mediami, odbiorcami, menedżerami i pracownikami. Praca specjalisty do spraw public relations, zwłaszcza w nieinstytucjonalnych formach zatrudnienia, ma charakter zadaniowy.

Specjalista do spraw public relations, który prowadzi własną działalność gospodarczą, sam określa godziny i zakres pracy w zależności od ilości zleceń.

Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka

Specjalista do spraw public relations jest narażony na:

• przeciążenia układu mięśniowo-kostnego z powodu wymuszonej pozycji ciała podczas długotrwałej pracy przy komputerze, tj. dolegliwości kręgosłupa i pleców, wady postawy,
• przeciążenia narządu wzroku spowodowane intensywną i długotrwałą pracą przy komputerze, tj.: wady wzroku, podrażnienia błony śluzowej oczu, ból, łzawienie oczu,
• obciążenia nerwowo-psychiczne spowodowane pracą pod presją czasu, tj.: stres, nerwica, depresja, wypalenie zawodowe.

Wymagania psychofizyczne

Dla pracownika wykonującego zawód specjalisty do spraw public relations ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

• sprawność układu mięśniowo-szkieletowego,
• sprawność narządu wzroku,
• sprawność narządu słuchu;

w kategorii sprawności sensomotorycznych

• ostrość wzroku,
• rozróżnianie barw,
• koordynacja wzrokowo-ruchowa,
• spostrzegawczość,
• zręczność rąk,
• zręczność palców;

w kategorii sprawności i zdolności

• wyobraźnia i myślenie twórcze,
• łatwość wypowiadania się w mowie i piśmie,
• zdolność koncentracji i uwagi,
• dobra pamięć,
• rozumowanie logiczne
• twórcze myślenie,
• dobra pamięć,
• podzielność uwagi,
• predyspozycje do długotrwałej pracy w pozycji siedzącej,
• łatwość wypowiadania się w mowie i piśmie;

w kategorii cech osobowościowych

• rzetelność,
• dokładność,
• zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji,
• zdolność nawiązywania kontaktów z ludźmi,
• łatwość przerzucania się z jednej czynności na drugą,
• samodzielność,
• inicjatywność,
• zdolność współdziałania,
• zdolności kierownicze,
• zdolność pracy w szybkim tempie,
• niezależność,
• zdolność przekonywania,
• ekspresyjność.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.4. Kompetencje społeczne, 3.5. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

Ze względu na częste kontakty z klientami, do pracy w zawodzie specjalista do spraw public relations wymagany jest dobry słuch oraz sprawny aparat mowy. Przeciwwskazaniem do wykonywania zawodu są poważne wady wzroku, które utrudniają pracę przy komputerze, niesprawność kończyn górnych, określone wady i choroby kręgosłupa z uwagi na długą pracę w pozycji siedzącej.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Do podjęcia pracy w zawodzie specjalista do spraw public relations preferowane jest wykształcenie wyższe I stopnia, uzyskane najczęściej na kierunkach: dziennikarstwo, politologia, socjologia, komunikacja społeczna, psychologia, marketing, a także filologia polska, szczególnie ze specjalizacją medialną.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Nie ma wymogów w zakresie niezbędnych kwalifikacji czy uprawnień dopuszczających do wykonywania zawodu specjalisty do spraw public relations.

Atutem przy zatrudnianiu specjalisty do spraw public relations jest:

• udokumentowane doświadczenie na identycznym lub pokrewnym stanowisku pracy,
• posiadanie dyplomów i/lub certyfikatów potwierdzających kwalifikacje z zakresu podstaw dziennikarstwa, psychologii w biznesie, komunikacji społecznej, komunikacji interpersonalnej, komunikacji marketingowej, dziennikarstwa, socjologii kultury, metod multimedialnych i medioznawstwa, metodologii badań społecznych,
• potwierdzona certyfikatem znajomość języków obcych na poziomie pozwalającym na swobodną komunikację ustną i pisemną,
• prawo jazdy kategorii B.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

Specjalista do spraw public relations może:

• po zdobyciu odpowiedniego doświadczenia awansować w strukturze organizacyjnej firmy na szefa zespołu public relations, dyrektora biura prasowego, kierownika centrum prasowego,
• doskonalić umiejętności i aktualizować wiedzę wraz z rozwojem kariery zawodowej w miejscu pracy oraz przez uczestnictwo w kursach (w tym również w kwalifikacyjnych kursach zawodowych dla kwalifikacji w pokrewnych zawodach szkolnych), a także szkoleniach, seminariach organizowanych przez stowarzyszenia i organizacje branżowe,
• kontynuować naukę na studiach II stopnia oraz studiach podyplomowych,
• założyć własną działalność gospodarczą i prowadzić firmę świadczącą usługi public relations.

Możliwości potwierdzania kompetencji

Obecnie (2018 r.) w zawodzie specjalista do spraw public relations nie ma możliwości potwierdzania kompetencji zawodowych zarówno w edukacji formalnej, jak i pozaformalnej.

Istnieje możliwość potwierdzenia przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne kompetencji w zawodzie pokrewnym (szkolnym) technik organizacji reklamy w zakresie kwalifikacji:

• AU.29 Sprzedaż produktów i usług reklamowych,
• AU.30 Organizacja i prowadzenie kampanii reklamowej.

Alternatywnymi formami potwierdzania kompetencji w zawodzie specjalisty do spraw public relations mogą być m.in.:

• uzyskanie specjalistycznej wiedzy i umiejętności, potwierdzone certyfikatami/zaświadczeniami wydanymi przez komercyjne firmy branży public relations,
• portfolio zawierające przykłady zrealizowanych projektów dotyczących public relations,
• uzyskane nagrody, wyróżnienia branżowe i rekomendacje od pracodawców,
• certyfikaty potwierdzające znajomość języka angielskiego oraz oprogramowania specjalistycznego.

Więcej informacji można uzyskać w Bazie Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Osoba zatrudniona w zawodzie specjalista do spraw public relations może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:

Pracownik w zawodzie specjalista do spraw public relations wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:

• Z1 Badanie i przygotowywanie analiz rynku pod kątem oferty organizacji, osoby publicznej, promocji marki.
• Z2 Inicjowanie, planowanie i podejmowanie działań wzmacniających wizerunek marki, organizacji, osoby publicznej.
• Z3 Inicjowanie i podejmowanie działań chroniących wizerunek marki, organizacji, osoby publicznej i zarządzanie sytuacją kryzysową.
• Z4 Monitorowanie mediów i analiza danych pod kątem szans lub zagrożeń dla wizerunku.
• Z5 Doradzanie w kwestiach strategii wizerunkowej osoby, organizacji, marki.
• Z6 Organizowanie wydarzeń dla mediów i odbiorców zewnętrznych.
• Z7 Przygotowywanie materiałów promocyjnych i komunikatów prasowych spójnych z przyjętą linią programową.
• Z8 Komunikowanie wewnętrzne i zewnętrzne w celu budowania dobrych relacji firmy.
• Z9 Badanie skuteczności realizowanych działań PR dla utrzymania spójnego wizerunku firmy.

Kompetencja zawodowa Kz1: Budowanie relacji wewnętrznych oraz relacji z otoczeniem firmy obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z4, Z7, Z8, Z9, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz2: Kształtowanie pozytywnego i spójnego wizerunku firmy obejmuje zestaw zadań zawodowych Z2, Z3, Z5, Z6, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Pracownik w zawodzie specjalista do spraw public relations powinien mieć kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

• Ponoszenia odpowiedzialności za skutki podejmowanych działań w zakresie ustalania strategii działania, jak i w czasie budowania relacji z otoczeniem.
• Funkcjonowania samodzielnie lub w zespole w różnych miejscach i na stanowiskach pracy właściwych dla branży public relations.
• Podejmowania działania i współdziałania podczas realizacji zadań zawodowych związanych z kształtowaniem korzystnego i spójnego wizerunku firmy, organizacji, osoby publicznej.
• Podejmowania decyzji w zakresie kształtowania korzystnego i spójnego wizerunku firmy.
• Kierowania się zasadami zgodnymi z etyką zawodową i obowiązującymi przepisami.
• Podnoszenia własnych kompetencji zawodowych w kontekście nowych trendów i zjawisk w branży.
• Dbania i utrzymywania trwałych relacji z partnerami oraz klientami firmy.

Pracownik powinien mieć zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu specjalista do spraw public relations.

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu specjalista do spraw public relations

Uwaga:

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie specjalista do spraw public relations nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisów kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:

• Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
• Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Zatrudnienie w zawodzie specjalista do spraw public relations oferują m.in.:

• agencje ds. public relations,
• urzędy i instytucje państwowe lub samorządowe,
• biura prasowe,
• redakcje medialne,
• agencje doradztwa personalnego,
• organizacje pozarządowe,
• agencje reklamowe.

Oferty pracy najczęściej skierowane są do osób, które ukończyły studia na kierunkach: dziennikarstwo, komunikacja społeczna, politologia, filologia polska szczególnie ze specjalizacją medialną, psychologia, a także marketing oraz do absolwentów nowo powstałych kierunków: pedagogika mediów, pedagogika ze specjalnością medialną, socjologia kultury ze specjalnością medialną. Specjalista do spraw public relations może również pracować jako freelancer lub założyć i prowadzić własną działalność gospodarczą.

Kształcenie

Obecnie (2018 r.) w ramach systemu kształcenia zawodowego w Polsce nie przygotowuje się specjalistów do spraw public relations w formach szkolnych.

Kształcenie dla młodzieży w zawodzie pokrewnym (szkolnym) technik organizacji reklamy oferują średnie szkoły zawodowe (5-letnie technika). Natomiast kwalifikacyjne kursy zawodowe (dla osób dorosłych) w tym zawodzie mogą prowadzić:

• publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe,
• niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe,
• publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego,
• instytucje rynku pracy prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową,
• podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy Prawo przedsiębiorców.

Po zdaniu przed Okręgową Komisją Egzaminacyjną egzaminów ze wszystkich kwalifikacji wchodzących w skład powyższego zawodu (uzyskaniu świadectw potwierdzających kwalifikacje w zawodzie) oraz po uzyskaniu odpowiedniego poziomu wykształcenia, wydawany jest dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe. Na prośbę egzaminowanego może być również wydany suplement Europass do dyplomu, potwierdzającego kwalifikacje.

Kompetencje przydatne dla zawodu specjalista do spraw public relations można uzyskać i potwierdzić także w ramach:

• studiów I i II stopnia na kierunkach związanych np. z dziennikarstwem, komunikacją społeczną ze specjalnością public relations,
• studiów podyplomowych np. na specjalizacji dziennikarstwo i public relations, public relations i marketing medialny, dziennikarstwo i komunikacja społeczna, dziennikarstwo i komunikacja medialna.

Szkolenie

Osoba, która zamierza wykonywać zawód specjalisty do spraw public relations, może nieustannie się doskonalić i podnosić swoje kompetencje poprzez udział w szkoleniach oferowanych przez wyspecjalizowane instytucje.

W zależności od potrzeb firmy i zakresu obowiązków specjalisty do spraw public relations pracodawcy:

• samodzielnie organizują wewnętrzne szkolenia odpowiadające na konkretne potrzeby firmy z zakresu public relations, treningu interpersonalnego, tworzenia strategii komunikacyjnych, badania skuteczności działań wizerunkowych,
• korzystają z usług szkoleniowych firm komercyjnych lub organizacji branżowych z zakresu mediów społecznościowych, marketingu, kreowania wizerunku, komunikacji społecznej.

W przypadku osób wykonujących wolny zawód (freelancer) szczególnie ważne jest uczestnictwo w procesie samokształcenia i aktywne samouczenie się poprzez korzystanie z dostępnych otwartych internetowych zasobów edukacyjnych, szkoleń e-learningowych, branżowych portali społecznościowych.

Wynagrodzenie (2018 r.) specjalisty do spraw public relations jest zróżnicowane i wynosi z reguły od 3100 zł do 6000 zł brutto. Średnie wynagrodzenie kierownika do spraw public relations, który odpowiada m.in. za kształtowanie strategii PR, całościowe zarządzanie wizerunkiem firmy oraz kierowanie podległym zespołem, wynosi ok. 13 500 zł brutto.

Poziom wynagrodzeń specjalisty do spraw public relations uzależniony jest od:

• zakresu obowiązków pracownika,
• doświadczenia zawodowego,
• sytuacji na lokalnym rynku pracy,
• rodzaju pracodawcy (prywatny, publiczny),
• regionu Polski,
• wielkości aglomeracji,
• formy zatrudnienia (umowa o pracę, freelancer),
• koniunktury w branży medialnej.

Specjalista do spraw public relations, który prowadzi własną działalność gospodarczą, sam określa stawki za zleconą pracę.

W zawodzie specjalista do spraw public relations możliwe jest zatrudnienie osób niepełnosprawnych. Warunkiem niezbędnym jest identyfikacja indywidualnych barier i dostosowanie technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy do potrzeb zatrudnienia osób:

• z niewielką dysfunkcją kończyn dolnych (05-R), która nie wyklucza stania i chodzenia, w tym samodzielnego przemieszczania się,
• z dysfunkcją narządu wzroku (04-O), jeśli posiadana wada jest odpowiednio skorygowana szkłami optycznymi lub kontaktowymi, zapewniającymi ostrość widzenia.